Transportsector zet voorzichtig herstel in

Na een moeilijk jaar waarin de internationale handel afnam door het snel afbouwen van overtollige voorraden, laat de transportsector een voorzichtig herstel zien. Begin 2024 stegen zowel de goederenvolumes in de containervaart als in de luchtvaart, dankzij de aantrekkende economische groei.

Volgens Albert Jan Swart van ABN AMRO wordt het herstel echter geremd door een lagere vraag naar bouwmaterialen. Tegelijkertijd krijgt het wegvervoer de komende jaren te maken met een opeenstapeling van milieuregels, terwijl de binnenvaart kan profiteren van een 'Modal Shift', waarbij vervoer van de weg naar het water verschuift.

Aan het eind van de pandemie in 2022 ontstonden overtollige voorraden, wat vanaf eind 2022 leidde tot een voorraadrecessie. Hoge inflatie en een snelle rentestijging drukten de vraag en maakten de financiering van voorraden duurder. Dit leidde in 2023 tot een daling van de wereldhandel met 2 procent, zo berekende het Centraal Planbureau (CPB). Voor 2024 verwacht ABN AMRO een herstel van de wereldhandel met 1,8 procent en in 2025 zelfs 2,6 procent. Vooral het internationale transport zal hiervan profiteren. De luchtvracht zag in januari en februari in Nederland een volumestijging van 9,8 procent (bron: CBS) en de containervolumes in de Rotterdamse haven stegen in het eerste kwartaal met 3,3 procent.

Ook bedrijven in de opslag kunnen profiteren van het herstel van de handel. De bezettingsgraden van distributiecentra daalden in 2023 door de afbouw van voorraden, maar verbetering wordt verwacht naarmate de vraag toeneemt.

De binnenlandse vrachtvolumes worden echter gedrukt door een verwachte krimp van 2,5 procent in de bouwsector. Wegvervoerders en de binnenvaart worden hierdoor geremd. Een langzaam herstel van de bouwproductie wordt pas vanaf 2025 voorzien. Pakketbezorgers en stadsdistributeurs kunnen profiteren van de stijgende koopkracht van consumenten door hogere lonen.

De rentetarieven spelen een cruciale rol voor zowel de voorraden als de vraag naar bouwmaterialen. De Europese Centrale Bank (ECB) heeft de beleidsrente sinds de zomer van 2022 in recordtempo verhoogd. ABN AMRO verwacht een verdere daling van de Nederlandse tienjaarsrente naar 2,1 procent eind 2024, en de depositorente van de ECB zal waarschijnlijk verlaagd worden naar 2,75 procent. Deze dalingen zullen de handel en de transportsector stimuleren.

De transportsector krijgt te maken met nieuwe wet- en regelgeving die de sector duurzamer moet maken, zoals de CSRD (2024), de zero-emissiezones (2025), de Nederlandse vrachtwagenheffing (2026) en het Europese emissiehandelssysteem ETS-2 (2027). Tegelijkertijd stijgen de loonkosten door het tekort aan chauffeurs en de nieuwe cao, wat leidt tot hogere kosten voor de sector.

De binnenvaart kan mogelijk profiteren van een Modal Shift, waarbij vervoer van de weg naar het water verschuift. Dit helpt om de uitstoot te verminderen en de verkeerscongestie te verlichten. De Modal Shift-subsidieregeling van het kabinet Rutte IV biedt bedrijven financiële prikkels om gebruik te maken van binnenvaart of spoor, maar tot nu toe is de verschuiving naar deze modaliteiten beperkt gebleven.